30. Cüz

[Hz. Peygamber (SAV) ümmetine edep ve metot öğretmek, dini tebliğde; zengin ve etkin kişileri önceleyip, fakir ve aciz kimseleri ise ötelemenin yanlışlığına dikkat çekmek üzere, İlahi bir senaryo gereği öyle davranmıştı.]

(Varlıklı ve saygın müşrikleri Hakk dine davet ederken, gelip çeşitli sorular yönelten kişiden, Resulüllah) Hoşlanmadı ve suratını ekşitip yüzünü çevirdi,

(Efendimize dini konuları öğrenmek üzere) O âmâ (gözleri görmeyen kişi) geldi (ve) kendisini (meşgul etti) diye (böyle tepki gösterdi).

(Ey Nebim!) Ne bilirsin; belki o, (gariban, ama halis kişi Senden sormakla cehalet kirinden) temizlenecekti?

Yahut öğüt alacaktı da, bu öğüt kendisine (ve çevresine) fayda verecekti.

Amma (şu malına mülküne güvenip de Allah’a ve İslam’a) ihtiyaç duymayana gelince;

Sen, ona yönelip ilgi ve iltifat gösteriyorsun (ve sözüne kulak veriyorsun, iyi de);

Onun (İslam’ı kabul etmeyip, küfür kirinden) temizlenmemesinden Sana ne? (Sen ancak tebliğle görevlisin.)

Fakat (samimi ve sa’yü gayretle) Sana koşarak (ihtiyaç ve iştiyak duyarak) gelen (o gözü görmeyen kişi),

O (haşyet ve hürmet hissiyle) Allah’tan korkmuş (ve O’nun rızası için Sana başvurmuş) iken,

Sen ondan yüz çevirmektesin; (bu tavır mü’minlere layık ve yakışık düşmeyecektir).

Hayır, (öyle yapma! Hakkı sorana ve hayrı arayana ilgisiz davranmak, bir peygambere münasip değildir.) Çünkü O (Kur'an, sadece zenginler ve yetkililer için değil, herkes için) bir öğüttür (zikirdir, ibret dersidir).

Artık dileyen (ve gerçeğe yönelen), Onu (Kur’an’ı ve manasını okuyarak) 'düşünüp-öğüt alabilir.'

Ki O (Kur'an), 'şerefli-üstün' sahifelerdedir.

(Kur’an’ın hüküm ve hikmetleri, her türlü sistemin ve siyasetin üstünde) Yüceltilmiş, tertemiz (mutahhar) kılınmış (ayetler ve delillerdir).

(Taşıyıcı meleklerin ve sahabeden sadık) Kâtiplerin elleriyle (yazıya geçirilmiştir).

(Ki onlar) Üstün, değerli, 'iyilik ve dürüstlük sembolü' (kimselerdir).

Kahrolası insan, ne kadar da inkârcıdır (ve nankör davranmaktadır)!

(Oysa düşünmüyor ki Allah) Onu hangi şeyden yaratmıştır?

(İnsanı meni tohumları olan) Bir damla sudan yaratmış da, onu (anne karnında) 'bir ölçüyle biçime sokup (tamamlamıştır.)'

Sonra ona (hayat) yolu(nu; doğumunu, ihtiyaçlarına rahat ulaşma durumunu, doğaya ve yaşam şartlarına uyumu, mutluluğu, onurlu ve huzurlu duruşu, kutlu oluşu ve kurtuluşu) kolaylaştırmıştır.

Sonra onu öldürüp, böylece kabre sokacak, (mahşere kadar orada tutacaktır.)

Sonra dilediği zaman onu diriltip kaldıracak, (huzuruna ve hesaba çağıracaktır.)

Hayır; (maalesef insan Allah'ın) emrettiğini (tam olarak) yerine getirmemiş (ve görevini yapmamıştır).

(Hiç olmazsa) İnsanoğlu, hele yiyecek(lerine, pişirilerek istifade ettiği türlü türlü nimetlerden, taze olarak yediği meyve ve sebzelere, dikkatle ve ibretle) bir baksın (da bunlar sofrasına gelinceye kadar hangi merhalelerden geçtiğini anlasın ve Rabbine şükretmeye başlasın).

Biz şüphesiz, suyu (yağmuru) akıttıkça akıttık, (gökten rahmet ve bereketle boşalttık.)

Sonra yeri (toprağı nasıl) yardıkça yardık; (ziraate müsait şartlar ve imkânlar hazırladık.)

Böylece onda (toprakta baklagillerden ve hububat çeşitlerinden) taneler bitirip çıkardık.

(Ayrıca) Üzümler ve yoncalar,

Zeytinler ve hurmalar,

Boyları birbiriyle yarışan ve iç içe girmiş ağaçlı bahçeler, bağlar;

(Çeşitli ve lezzetli) Meyveler ve (yararlı ve gönül rahatlandırıcı) otlaklıklar.

(Bütün bunları) Size ve hayvanlarınıza bir yarar (meta) olmak üzere (Allah yaratmaktadır).

Fakat (bütün bunlara nankörlük yaparsanız, kıyamet günü) ‘kulakları patlatırcasına duyulacak o gürleme’ geldiği zaman (haliniz nasıl olacaktır?)